Xuân trên đất anh hùng

Ông Sáu Nhờ (Huỳnh Văn Nhờ, ấp Xẻo Ðước, xã Phú Mỹ, huyện Phú Tân) hồi nhớ: “Xung quanh căn cứ Tỉnh uỷ có rất nhiều đồn giặc, như Bà Kẹo, Thọ Mai, Bà Ký, Vàm Ðình, Giáp Nước. Có đồn cách căn cứ chỉ vài cây số nên cứ nằm hết trong tầm đạn giặc. Nhưng từ năm 1960 đến khi giải phóng, căn cứ vẫn an toàn, bí mật. Chính từ mảnh đất này, các thời kỳ lãnh đạo Tỉnh uỷ Cà Mau đã chỉ đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ kiên trung, anh dũng và đưa quê hương Cà Mau tới ngày hoà bình, thống nhất”.

Huyền thoại độc nhất ở Cà Mau

Phú Mỹ giờ là xã nông thôn mới. Bí thư Ðảng uỷ xã Phú Mỹ Nguyễn Minh Hải thông tin: “Nhân dân Phú Mỹ trọn lòng tin với Ðảng, với Bác Hồ, với sự nghiệp cách mạng. Ðặc biệt bà con tại ấp Xẻo Ðước đã đùm bọc, cưu mang, che chở, nuôi dưỡng Khu Căn cứ Tỉnh uỷ suốt 15 năm cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Căn cứ có an toàn, lãnh đạo Tỉnh uỷ và các cơ quan kháng chiến có an toàn thì mới có được ngày toàn thắng”.

Tượng đài Khu Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Ðước.  Ảnh: HUỲNH LÂM

Ông Sáu Nhờ kể lại: “Lúc mới về đây, các đồng chí ở cơ quan Tỉnh uỷ chưa xây cất căn cứ liền, mà phải tá túc trong nhà dân”. Hầu hết nhà dân ở ấp Xẻo Ðước đều xây hầm bí mật để nuôi chứa cán bộ. Năm 1964, khu căn cứ với sự giúp sức của Nhân dân Xẻo Ðước được xây dựng bằng lá dừa nước ở đầm Thị Tường và cây gỗ địa phương. Một trong những vấn đề sống còn của căn cứ là việc phòng gian, bảo mật. Bởi chỉ cần một sơ hở nhỏ, đạn pháo của kẻ thù sẽ chụm lại tiêu diệt đầu não kháng chiến của ta.

Ông Nguyễn Văn Một, nhân chứng về quá trình hình thành, tồn tại của căn cứ Tỉnh uỷ tại Xẻo Ðước, cho biết: “Tụi giặc nó đánh hơi, lùng sục. Ðôi khi máy bay giặc đổ quân về còn đạn là bắn xối xả vào đây. Có lúc sát căn cứ, bà con và cán bộ sợ bị lộ, nhưng không, nó bắn càn, bắn đại cho hết đạn rồi đi”. Dân Xẻo Ðước thực hiện “3 không” từ già tới trẻ: không nói, không nghe, không thấy. Ðặc biệt, với những người lạ mặt xuất hiện, đội bảo vệ căn cứ và bà con tìm mọi cách tiếp cận, ngăn chặn, không để lọt vào căn cứ dù chỉ là một con ruồi lạ.

Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Ðước sống giữa lòng dân. Nhiều người dân Xẻo Ðước hoạt động hợp pháp để mua về các nhu yếu phẩm, thuốc men phục vụ cách mạng. Còn đầm Thị Tường là bà mẹ hào phóng cá tôm, nuôi dưỡng và chở che cho căn cứ an toàn suốt 15 năm chiến tranh ác liệt. Ông Sáu Nhờ khều nhẹ vai chúng tôi rồi nói: “Cá ở đầm Thị Tường hồi đó nhiều và ngon nhất Cà Mau. Ði chài một hồi là cá chở chìm xuồng luôn. Hồi đó có thằng giặc ác ôn, nghe nói cá đầm Thị Tường nhiều nó đâu tin, lội xuống, khi lên mất luôn cái quần vì… cá rỉa”.

Giáo dục truyền thống tại nhà trưng bày Khu Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Ðước. Ảnh: Q.B

Xuân mới thắm tươi

Chủ tịch UBND xã Phú Mỹ Phạm Triều Thẳng thông tin: “Phú Mỹ đã là xã nông thôn mới (NTM) từ năm 2017, hiện đang rốt ráo để tiến đến xã NTM nâng cao”. Riêng ấp Xẻo Ðước đã xoá trắng hộ nghèo, trong đó có hàng chục hộ thuộc diện chính sách, có công với cách mạng. Theo ông Thẳng, bà con Xẻo Ðước không chỉ kiên trung, anh dũng trong kháng chiến, mà trong thời bình cũng chí thú làm ăn, nhiều hộ thuộc diện khá, giàu.

Ðường về Khu Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Ðước. Ảnh: Q.B

Ông Nguyễn Văn Thắng, dân cố cựu của Xẻo Ðước, khẳng định: “Nhiều đời nhà tôi sống ven đầm Thị Tường, không nơi đâu bằng xứ sở mình”. Ông Thắng kể thêm về chi tiết thú vị: “Hồi căn cứ thời chiến, mấy anh cán bộ giấu cái ăng-ten PRC 25 dựng đứng theo đọt dừa, tụi giặc thấy dừa gì mà đọt cao quá, nhưng không ngờ là ăng-ten thông tin của ta. Phải nói mấy anh của mình giỏi thật”. Rồi tới chuyện dân Phú Mỹ dùng ong vò vẽ đánh giặc. Ðầu tiên phải lấy ổ ong non về, đặt ngay lối mòn hay hành quân của tụi giặc. Cử một người mặc áo của bên mình cho ong ăn cá, một người khác mặc “rằn ri”, cứ đi qua là chọi đất phá ổ. Riết rồi quen, ong thấy cán bộ mình thì hiền khô, còn thấy bóng dáng tụi giặc là túa ra đánh trả thù. Tụi giặc khiếp vía, việc càn quét, bắt bớ cũng giảm hẳn.

Nghe thông tin đoàn Tỉnh uỷ về thăm vào độ 24 tháng Chạp tới, bà con mong ngóng. Việc về nguồn, thăm hỏi và tặng quà người dân vùng căn cứ Xẻo Ðước đã trở thành nét đẹp thông lệ của Tỉnh uỷ Cà Mau xuyên suốt từ ngày giải phóng đến nay. Nhiều thế hệ cán bộ lãnh đạo tỉnh Minh Hải cũ và Cà Mau đã hoạt động, trưởng thành, ăn con cá đầm Thị Tường, ăn chén cơm của dân Xẻo Ðước. Ân nghĩa sắt son, bền chặt. Có cái hay là người dân Xẻo Ðước chẳng bao giờ kể công, chẳng bao giờ đòi hỏi quà cáp. Bà con đã truyền đời nhau tinh thần xả thân vì cách mạng. Chỉ khi đoàn của Tỉnh uỷ về, bà con mới thấy thực sự là Tết về.

Xuân năm nay trên đất anh hùng Phú Mỹ, những câu chuyện về huyền thoại căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Ðước vẫn tươi mới, vẹn nguyên như vừa mới hôm qua. Ngọn gió đầm đã đượm mùi Tết, bà con đang mong chờ cán bộ, lãnh đạo Tỉnh uỷ về thăm để chung vui với người dân những thành quả ngọt ngào của cách mạng. Từ bưng biền, rừng rú, bom đạn, nay vùng đất căn cứ đã hồi sinh trở thành xã NTM, người dân phấn chấn làm giàu trên mảnh đất xứ sở. Có điều gì kỳ diệu cho bằng, đẹp tươi hơn thế!./.

Phạm Quốc Rin