Dự án “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tuyến du lịch Nhà Mát - Cái Cùng”: Công tác tư vấn thiết kế còn quá nhiều sơ sót!

Dự án “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tuyến du lịch Nhà Mát - Cái Cùng” do Sở VH-TT&DL làm chủ đầu tư, Công ty cổ phần FALCON Việt Nam (trụ sở tại Hà Nội) là đơn vị tư vấn thiết kế. Dù chỉ mới khởi động ở giai đoạn lập dự án để chuẩn bị đầu tư, nhưng qua nhiều lần tư vấn phản biện cho thấy, dự án này có quá nhiều sơ sót do đơn vị tư vấn thiết kế còn thiếu quá nhiều kinh nghiệm thực tế?!

Hội đồng tư vấn phản biện tổ chức khảo sát thực tế trên tuyến du lịch Nhà Mát - Cái Cùng. Ảnh: C.K

Đây cũng là dự án xây dựng cơ bản đầu tiên trên địa bàn tỉnh từ trước đến nay được UBND tỉnh giao cho Hội đồng tư vấn phản biện thực hiện phản biện dựa trên các luận cứ khoa học đối với dự án. Theo đó, Liên hiệp các Hội KH&KT đã có Quyết định số 144 về việc thành lập Hội đồng phản biện dự án nêu trên. Nhiệm vụ của hội đồng là thực hiện phản biện dự án theo đề cương phản biện kinh tế kỹ thuật, kế hoạch phản biện theo đúng tiến độ đối với dự án nhằm đánh giá một cách toàn diện, khoa học những tác động của dự án về mặt xã hội, sinh thái, cảnh quan môi trường, đời sống dân cư xung quanh vùng thực hiện dự án… Để từ cơ sở này, UBND tỉnh, nhà đầu tư, đơn vị thi công có sự điều chỉnh, bổ sung những kiếm khuyết để việc thực hiện các dự án được tốt hơn.

Dự án cải tạo, xây dựng hoàn thiện cơ bản hệ thống hạ tầng kỹ thuật phục vụ khai thác du lịch, triển khai theo tuyến đường du lịch từ Nhà Mát tới Cái Cùng có tổng mức đầu tư trên 80 tỷ đồng, dự kiến có các hạng mục chính như sau: Đầu tư xây mới đoạn đường nối giữa trục đường đê biển Nhà Mát - Cái Cùng đến đường tỉnh 977 Giồng Nhãn - Gò Cát (bao gồm cả công trình cầu vượt kênh) thuộc tuyến đường huyện 42 vào ấp Vĩnh Mới (xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình) dự kiến dài 3km. Cải tạo, nâng cấp đoạn đường nối giữa trục đường đê biển Nhà Mát - Cái Cùng đến đường tỉnh 977 Giồng Nhãn - Gò Cát (bao gồm cả công trình cầu vượt kênh), thuộc tuyến đường huyện 41, đi Vĩnh Hậu A, dự kiến dài 2,5km. Đầu tư xây mới bãi đậu xe phục vụ du lịch văn hóa, cạnh tuyến đường vào miếu Bà Chúa Xứ, dự kiến diện tích khoảng 0,2ha. Đầu tư xây mới tuyến đường ra biển nối từ trục đê biển Nhà Mát - Cái Cùng tới trụ báo bão cạnh kênh Xóm Lung - Cái Cùng hỗ trợ công tác phòng chống thiên tai, dự kiến dài 0,2km. Cải tạo nâng cấp tuyến đường từ khu neo đậu tránh bão Cái Cùng đến trung tâm xã Vĩnh Thịnh, dự kiến dài 0,7km. Xây dựng trạm dừng chân Cái Cùng cạnh đường vào khu neo đậu tránh bão Cái Cùng, là điểm dừng chân, nghỉ ngơi của du khách kết hợp giới thiệu, quảng bá văn hóa, du lịch địa phương, dự kiến khoảng 5ha.

Đáng chú ý là Hội đồng phản biện có sự tham gia của các ủy viên là các nhà khoa học hàng đầu trong khu vực ĐBSCL như: Giáo sư - Tiến sĩ Lê Quang Trí, Viện trưởng Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu trường Đại học Cần Thơ; Giáo sư - Tiến sĩ khoa học Lê Duy Bá, Trưởng khoa Môi trường trường Đại học Cần Thơ… Trong quá trình phản biện cho dự án, nhiều ý kiến phản biện của các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, dự án “xây dựng cơ sở hạ tầng tuyến du lịch Nhà Mát - Cái Cùng tỉnh Bạc Liêu” chưa đề cập đến sự ảnh hưởng của sinh thái biển, Luật Bảo vệ rừng, Luật Đa dạng sinh học… khi đơn vị tư vấn thiết kế tiến hành lập dự án.

Trong chuyến khảo sát thực tế, các thành viên Hội đồng phản biện đã phân tích và góp nhiều ý kiến về điểm dừng chân, bãi đậu xe, vấn đề ảnh hưởng môi trường khi tiến hành dự án... Theo thiết kế dự án, vị trí điểm dừng chân và bãi đậu xe bị trùng với dự án khác của tỉnh, vì vậy, Hội đồng phản biện yêu cầu đơn vị tư vấn thiết kế cần nghiên cứu thay đổi 2 vị trí này. Đồng thời Hội đồng phản biện cũng đưa ra nhiều phương án để xây dựng điểm dừng chân và bãi đậu xe nhằm phát huy hiệu quả của dự án khi tiến hành đầu tư xây dựng là phải đảm bảo hài hòa các yếu tố môi trường, dân sinh…

Hội đồng phản biện cũng đề nghị tư vấn thiết kế đánh giá tác động của dự án đến môi trường, dân sinh; khai thác tiềm năng, lợi thế về sinh thái của tỉnh để mở thêm tuyến du lịch sinh thái đường thủy; xem xét lại cao trình đầu nối với đê biển Đông. Bởi, theo thiết kế của dự án, thì cao trình này thấp hơn so với cao trình đê chống nước biển dâng của dự án “Đầu tư xây dựng tuyến đê biển Đông” do Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư….

Theo ý kiến của Hội đồng phản biện, đơn vị tư vấn đã đưa ra con số dự báo đến năm 2015 lượng khách du lịch đến Bạc Liêu sẽ từ 0,9 - 1 triệu lượt, tăng gấp 2 lần so với năm 2010, cùng với các số liệu về doanh thu du lịch tăng… Tuy nhiên, những con số dự đoán này chưa thấy có minh chứng cụ thể bằng các số liệu theo dự báo và dự đoán của ngành. Một số mục tiêu đầu tư của dự án chưa đạt yêu cầu đặt ra như: cụ thể hóa chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, tạo cơ hội thu hút đầu tư, phát triển du lịch của vùng… Cơ sở khoa học dùng để xây dựng quy mô dự án là quá ít; chưa nêu được hiện trạng của khu du lịch như: các sản phẩm du lịch, lượng khách du lịch đến tham quan hàng năm, lượng khách lưu trú, đối tượng du lịch, phương tiện di chuyển… Bên cạnh đó, đơn vị tư vấn thiết kế cũng không đề cập đến tiềm năng phát triển du lịch của khu vực được đầu tư, do đó, không dự báo được lượng khách du lịch đến tham quan hàng năm tăng bao nhiêu phần trăm.

Theo đánh giá của các nhà khoa học, khi lập dự án này, đơn vị tư vấn thiết kế đã không tham khảo các đề tài nghiên cứu khoa học về quy hoạch, phát triển du lịch như: “Khảo sát và xây dựng khu du lịch sinh thái vườn chim Lập Điền, huyện Đông Hải”; “Xây dựng mạng lưới phát triển du lịch quanh TP. Bạc Liêu đến năm 2015 thu hút đầu tư và phát triển bền vững”.

Theo đó, để tránh tình trạng đầu tư xây dựng cơ bản lãng phí do thiếu cơ sở khoa học khi lập dự án, Hội đồng phản biện đề nghị chủ đầu tư và đơn vị tư vấn cần tham khảo thêm các luận cứ khoa học để xây dựng dự án nhằm đảm bảo tính khách quan và phù hợp với thực tiễn. Qua công tác phản biện dự án này cho thấy, việc chọn đơn vị tư vấn thiết kế phù hợp, am hiểu lĩnh vực tư vấn là vô cùng cần thiết. Vì, nếu dự án này không được phản biện trên các cơ sở, luận cứ khoa học thì chắc rằng với cách tư vấn, thiết kế như trên thì khi bỏ tiền vào đầu tư sẽ không mang lại hiệu quả như mong đợi, gây lãng phí tiền của Nhà nước, ảnh hưởng đến đời sống người dân…

Châu Khánh