Cân bằng tâm lý cho thanh thiếu nhi trong mùa dịch

Đại dịch COVID-19 không chỉ làm đảo lộn mọi mặt của đời sống, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất, tinh thần của thanh thiếu nhi, nhất là trẻ nhỏ. Trong giai đoạn khó khăn này, nếu phụ huynh không biết cân bằng đúng cách sẽ gây ra những tác động không nhỏ đến tâm lý của các em.

Khi thói quen bị xáo trộn

Nhìn mùa hè của con trôi qua một cách tẻ nhạt trong bốn bức tường của ngôi nhà, rồi thằng bé cứ dán mắt vào điện thoại, tivi, chị Thanh Ngọc (khóm 2, Phường 7, TP. Bạc Liêu) thở dài: “Đại dịch đã làm xáo trộn hoàn toàn cuộc sống của bọn trẻ. Nhớ hồi chưa có dịch bệnh, hè nào vợ chồng tôi cũng cho các con đi du lịch, về quê thăm ông bà, hít thở không khí trong lành. Rồi tham gia các lớp dạy bơi, võ thuật, năng khiếu, học thêm tiếng Anh, một số môn văn hóa. Cuối tuần bọn trẻ còn được đi khu vui chơi, gặp gỡ bạn bè, giao lưu với mấy đứa trẻ chung xóm… Vậy mà bây giờ tụi nhỏ lại bị “giam chân” vì COVID-19. Lâu lâu nghe con than chán, muốn được ra đường, muốn đến trường gặp lại mấy bạn… mà thương đứt ruột”.

Chung tâm trạng ấy, rất nhiều phụ huynh bày tỏ lo lắng khi con em mình có những biểu hiện căng thẳng, buồn bã, thói quen ăn ngủ cũng bớt lành mạnh, giảm sự tập trung chú ý, nhiều em thậm chí còn dễ nổi nóng và dễ xúc động hơn… khi phải thay đổi thói quen, nếp sinh hoạt vì ảnh hưởng của dịch bệnh. Đáng ngại hơn là nhóm thanh thiếu nhi ở thành phố khi không gian sinh hoạt chật hẹp, không khí bí bách, tù túng… càng làm gia tăng tác động tiêu cực đến hệ thần kinh của các em.

Không chỉ có vậy, chính việc giãn cách kéo dài, hạn chế giao tiếp xã hội cũng khiến các em ít có cơ hội trò chuyện trực tiếp với những người thân quen, bạn bè; không được chia sẻ trực tiếp những cảm xúc của bản thân với bạn bè đồng trang lứa. Hơn nữa, việc bị “cầm chân” ở nhà lâu ngày cũng khiến thanh thiếu nhi cảm thấy cuộc sống dường như bị đình trệ, trở nên vô cùng tẻ nhạt. Các em không được tham gia các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở bên ngoài trong khi đây lại là lứa tuổi năng động, ham khám phá, thích trải nghiệm những điều mới lạ. Chính những điều đó mà tâm lý chán nản, buồn bã, hụt hẫng nảy sinh một cách dễ dàng.

Anh Trần Tuấn Khanh (một phụ huynh ở thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi) cũng cho rằng: “Ngoài việc phải nghỉ hè sớm, thay đổi nhiều thói quen vì dịch bệnh, thanh thiếu nhi có thể sẽ cảm thấy mệt mỏi khi phải tham gia nhiều khóa học trên nền tảng trực tuyến. Đó là chưa kể áp lực kinh tế hoặc những mâu thuẫn nảy sinh của cha mẹ, những thông tin về mất mát, tang thương của dịch bệnh mà các em tiếp cận thông qua các phương tiện truyền thông… cũng tác động rất lớn đến tâm lý của lứa tuổi này”.

Cùng con trải nghiệm việc thả lờ, bắt cá ở ao nhà. Ảnh: Vương Diễm

Đồng hành và sẻ chia

Quan tâm lớn nhất của các bậc phụ huynh và toàn xã hội lúc này là làm sao giúp các em cân bằng tâm lý, mạnh mẽ vượt qua giai đoạn khó khăn. Theo đó, các chuyên gia tâm lý khuyến cáo: Trong giai đoạn giãn cách này, điều chúng ta cần làm là hướng đến việc tạo ra cảm giác an toàn và ổn định cho trẻ tại nhà. Các gia đình hãy đồng hành cùng con trong tất cả các hoạt động. Hãy quan tâm, lắng nghe, yêu thương và đồng cảm với trẻ nhiều hơn để các em có được cảm giác an tâm, an toàn trong chính ngôi nhà của mình.

Hãy giúp các em duy trì thói quen kết nối với những người thân, bạn bè từ xa trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như trò chuyện qua điện thoại, qua video, mạng xã hội hoặc gửi gắm tâm trạng qua những bức thư dành cho những người mình thương yêu. Hãy cùng con đọc sách, rèn luyện thể dục - thể thao, chăm sóc cây cảnh, nấu những bữa ăn ngon cho gia đình, cùng làm việc nhà… để con biết sẻ chia hơn.

Riêng các cơ sở giáo dục nên xây dựng chương trình học tập online một cách linh hoạt, sáng tạo và tăng sự cuốn hút đối với các em thông qua việc kết hợp hài hòa giữa học mà chơi, chơi kèm học trong những buổi học trực tuyến.

Và điều cần thiết nhất là cha mẹ, những người thân cận nhất với các em phải tạo được niềm tin, sự cởi mở; phải kiên nhẫn, bao dung, biết lắng nghe và thấu hiểu mọi nhu cầu của chính con em mình. Hãy thật cẩn trọng và tinh tế để cảm nhận hết những thay đổi trong cảm xúc, hành vi của các em, từ đó kịp thời giúp các em cân bằng tâm lý để vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Kim Trúc