Từng là “lộc trời”, nay nguồn cá đồng ở xã Vĩnh Mỹ đang dần cạn kiệt. Nguyên nhân không chỉ do ảnh hưởng biến đổi khí hậu hay thời tiết khắc nghiệt, mà còn bắt nguồn từ chính những thói quen canh tác lâu năm của nông dân.
- Chung tay bảo vệ nguồn lợi cá đồng
- Bảo vệ nguồn lợi cá đồng - Huy động tối đa sự vào cuộc của người dân
- Nâng cao trách nhiệm để phục hồi nguồn cá đồng
- Nguồn lợi cá đồng dần khôi phục
Những ngày này, tại nhiều thửa ruộng mênh mông nước trên địa bàn xã, hiếm thấy hình ảnh người dân thả lưới, giăng câu để bắt cá đồng, bởi nguồn lợi tự nhiên đã cạn kiệt. Bà con địa phương cho biết, vài năm về trước, mỗi mùa nước nổi là cá đồng sinh sôi, tràn về khắp ruộng đồng, bà con vừa làm lúa vừa tận dụng đánh bắt, có thêm thu nhập và nguồn thực phẩm, nhưng giờ đây, để bắt được vài con cá đồng cho bữa cơm gia đình cũng là điều không dễ.
Trước khi gieo sạ, bà con nông dân phun thuốc diệt ốc để bảo vệ lúa non. (Ảnh: Tiến Luận)
Người dân nhận định, nguyên nhân cá đồng cạn kiệt xuất phát từ thói quen sử dụng thuốc diệt ốc bươu vàng trong sản xuất lúa. Loài ốc ngoại lai này phát triển nhanh, phá hại cây lúa non, buộc nông dân phải xử lý triệt để trước khi gieo sạ. Tuy nhiên, những loại thuốc diệt ốc được sử dụng phổ biến lại có độc tính cao, ảnh hưởng đến nhiều loài thuỷ sinh, trong đó có cá đồng.
Ông Danh Khen, Bí thư Chi bộ ấp Ninh Lợi A, chia sẻ: “Bà con ở đây chủ yếu trồng lúa, trước mỗi vụ đều phải thuốc ốc. Biết rằng việc sử dụng thuốc diệt ốc sẽ ảnh hưởng đến nguồn lợi cá đồng nhưng không thuốc thì ốc sẽ phá hết lúa".
Mặt khác, vẫn còn xảy ra rải rác trường hợp dùng xung điện xiệt cá, càng làm cho nguồn lợi cá đồng thêm suy giảm.
Vĩnh Mỹ là địa phương có diện tích trồng lúa lớn nhất tỉnh, với tổng diện tích gần 9.780 ha. Trong điều kiện đó, việc cân bằng giữa phát triển sản xuất nông nghiệp và bảo vệ môi trường sinh thái là bài toán không dễ.
Trước cảnh “tiến thoái lưỡng nan” bảo vệ cây lúa thì thất mùa vụ cá đồng và có thể cạn kiệt nguồn lợi thuỷ sản nội đồng.
Nguồn cá đồng từng là biểu tượng của sự trù phú ở vùng ngọt hoá, nay đang dần trở nên hiếm hoi. Nhiều hộ dân sống dựa vào nguồn cá tự nhiên phải chuyển sang nghề khác hoặc đầu tư nuôi trồng thuỷ sản, chịu tốn kém và rủi ro.
Trước thực trạng này, xã Vĩnh Mỹ và các ngành chức năng tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp nhằm khôi phục nguồn lợi cá đồng và hệ sinh thái đồng ruộng. Trọng tâm là tuyên truyền người dân sử dụng thuốc diệt ốc thân thiện môi trường, hướng dẫn quản lý nước và đồng ruộng hợp lý, đồng thời khoanh vùng bảo vệ môi trường tự nhiên nơi cá đồng sinh sản.
Ông Nguyễn Hoàng Nghị, chuyên viên Phòng Kinh tế - Hạ tầng, xã Vĩnh Mỹ, cho biết: “Nông dân phải diệt ốc khi canh tác lúa, nhưng việc đó khiến cá đồng chết hàng loạt. Ðịa phương khuyến cáo bà con sử dụng các loại thuốc an toàn hơn, đồng thời hạn chế đánh bắt bằng xung điện để giữ lại nguồn cá tự nhiên”.
Câu chuyện ở xã Vĩnh Mỹ như lời nhắc nhở về cái giá phải trả khi con người can thiệp quá sâu vào tự nhiên. Ðôi khi, chỉ một thói quen nhỏ trong sản xuất như lựa chọn loại thuốc, cách xử lý sâu hại cũng có thể làm thay đổi cả hệ sinh thái rộng lớn.
Việc phục hồi nguồn lợi cá đồng cần sự kiên trì và đồng lòng của cộng đồng, bởi đây không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà còn là vấn đề sinh thái và văn hoá khi con cá đồng cũng là một phần hồn của đồng ruộng miền Tây. Ðể con cá đồng được hồi sinh, mỗi nông dân cần thay đổi tư duy, hướng đến canh tác an toàn và bền vững hơn.
Kim Cương

Truyền hình







Xem thêm bình luận